Παρεκκλήσιο Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη στον Πεντάλοφο Θεσσαλονίκης

Παίρνοντας τον δρόμο για τα παλιά στρατιωτικά γαλλικά νοσοκομεία, σταματάμε στο ύψος που το βουνό αφήνει ένα πέρασμα. Δεξιά βλέπουμε το καταπράσινο από πεύκα ορεινό όγκο, που είναι γεμάτος ζωή, αφού πλήθος από πουλιά και άγρια ζώα ζουν εκεί.

Σε αντίθεση με τη δεξιά πλευρά, ο αριστερός ορεινός όγκος είναι ορφανός από δέντρα. Εδώ κάνουν την εμφάνισή τους πέτρες, άλλοτε μαύρες κακοτράχαλες και λίγες άσπρες, πουρνάρια, τσαλιά και ελάχιστες γκορτσιές. 

Βράχος που μοιάζει να απεικονίζει την χιτωνοφορεμένη  Παναγιά  με το  θείο βρέφος στην αγκαλιά της – φωτογραφία Ατέσης Γεώργιος 2022 

Φτάνοντας στο σημείο όπου βρίσκεται ο παλιός αγωγός που ύδρευε το χωριό  και ρίχνοντας το βλέμμα προς την αριστερή πλευρά του βουνού θα προσέξουμε την άσπρη πέτρα που βρίσκεται στο σημείο λίγο πιο επάνω από εκεί που αρχίζει η πλαγιά του βουνού. Στα μάτια μας έρχεται μια εικόνα μιας χιτωνοφορεμένης καθισμένης γυναίκας, που στα χέρια της κρατά ένα παιδί, διακρίνοντας καθαρά τόσο το κεφάλι, όσο και το αριστερό της πόδι που φαίνεται από τον χιτώνα που είναι σηκωμένος.

Στο μυαλό μας αμέσως έρχεται η εικόνα Της Παναγιάς που κάθεται να ξεκουραστεί κρατώντας στην αγκαλιά της Τον Χριστό, ενώ το βλέμμα της πέφτει στο απέναντι βουνό που είναι γεμάτο ζωή.

(Βρυσάκι -α γίασμα Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη – το νερό βρέθηκε τον Ιούνιο του 1993 και η βρύση κτίστηκε λίγες ημέρες αργότερα - φωτογραφία Ατέσης Γεώργιος 2022)

 

Στους πρόποδες του βουνού, κάτω ακριβώς από τα παλιά στρατιωτικά γαλλικά νοσοκομεία, βρίσκεται η βρυσούλα, το Αγίασμα του Αγίου Αθανασίου.  Στο σημείο αυτό δεν υπήρχε πότε βρύση ούτε κάποιο άλλο ίχνος νερού. Το αγίασμα βρέθηκε την 21 Ιουνίου 1993 την ημέρα της επίσκεψης του Μητροπολίτου κ.κ. Διονυσίου για την τέλεση της λειτουργίας του θεμέλιου λίθου.

Σημειωτέον ότι το έτος 1993 και το καλοκαίρι του, ήταν μια από τις χειρότερες χρονιές για την περιοχή μας σε ότι αφορά την ανομβρία - ξηρασία. Οι πηγές, τα ρυάκια και οι γκίολες με νερό στην περιοχή του βουνού είχαν ξεραθεί τελείως.

Το νερό βρέθηκε εντελώς τυχαία όταν, προσπαθώντας να κτυπήσουμε με ξύλο έναν λαγό που κοιμότανε μέσα σε πουρνάρια, αστοχήσαμε, όμως λερώθηκε το ξύλο από υγρασία. Στο σημείο αυτό με την προσωπική εργασία των κτητόρων αλλά και πολλών  κατοίκων, με τη βοήθεια μηχανημάτων, λίγα μέτρα βορειότερα από τη βρύση, σκάψαμε το χώμα, δημιουργήσαμε μεγάλο λάκκο, ρίξαμε ψηλό και χοντρό χαλίκι, περάσαμε σωλήνες και με πέτρες του βουνού χτίσαμε τη βρυσούλα που ονομάστηκε «το αγίασμα του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη», θυμίζοντάς μας το θαύμα του Αγίου την εποχή που έχτιζε την Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας στο Άγιο Όρος.Η σχετική διήγηση έχει ως εξής:

«Πόθεν έρχεσαι, Αθανάσιε, και πού πο­ρεύεσαι;». Έκπληκτος ο Όσιος απάντη­σε: «Ποία είσαι εσύ η οποία μου ομιλείς και γνωρίζεις το όνομά μου;». «Εγώ είμαι η Μήτηρ του Κυ­ρίου και προστάτις σου», απάντησε εκείνη και συνέχισε: «Αλλ’ ειπέ μοι, διατί εγκατέλιπες την Λαύραν και πού μεταβαίνεις;». Και ο Όσιος απάντησε: «Δεν πιστεύω ότι είσαι η Κεχαριτωμένη εάν δεν ιδώ κάποιο σημείον». «Δίκαιον έχεις, Αθανάσιε. Διά να πιστεύσεις, ιδού», απάντησε. «Χτύπησε σταυροειδώς με τη ράβδο σου αυτήν την πέτρα, επικαλούμενος το όνομα της Παναγίας Τριάδος, και θα ιδείς ευθύς να αναβλύζει άφθονον και αστείρευτον ύδωρ». Πεισθείς ο Όσιος, εκτύπησε την ενώ­πιόν του πέτρα και αμέσως ανέβλυσεν ύδωρ και το σημείον εκείνο έκτοτε ονομάσθηκε ύδωρ του αγιάσματος, έν­θα εκτίσθη ναΰδριον της Ζωοδόχου Πηγής»

Παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη 1993-1994

Η  πρώτη συζήτηση για την Ανέγερση  του παρεκκλησίου του Αγ. Αθανασίου του Αθωνίτη έγινε την 25 Μαρτίου 1993 την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και για το κτίσιμό του πρωτοστάτησαν κατά αλφαβητική σειρά οι παρακάτω: Γκόντης  Στεφ. Γεώργιος, Δεμερτζής Νικ. Αντώνιος, Κωστής Κων. Νικόλαος και Τερζής Πέτρ. Χρήστος  οι οποίοι είναι και οι κτήτορες.

Στις 26-03-1993 σε συνάντηση των τεσσάρων καθορίσθηκε η τελική τοποθεσία και  η ακριβής σειρά των ενεργειών που θα έπρεπε να ακολουθήσουν. Τέλη Μαΐου με αρχές Ιουνίου του 1993 ξεκίνησαν οι πρώτες εργασίες κατασκευής του.   

«Στην αρχή ξεκινήσαμε να σκάβουμε τα θεμέλια με τα χέρια για ένα εκκλησάκι στο μισό μέγεθος σε διαστάσεις του σημερινού. Οι σημερινές του διαστάσεις οφείλονται στον Δημήτριο Μηλώση ο οποίος με τον εκσκαφέα  του,  όταν έμαθε για το σκοπό μας, ανέβηκε στο βουνό και έσκαψε νέα θεμέλια στο σημερινό μέγεθος».

Στις 10/06/1993, ημέρα Πέμπτη στις 12 το μεσημέρι, ο Σεβασμιότατος μητροπολίτης Νεαπολεως και Σταυροπόλεως κ.κ. Διονύσιος σε συνάντησή του (μετά από αίτημά μας) στην Ιερά Μητρόπολη με τους  κτήτορες, τον Ιερέα της ενορίας Πενταλόφου π. Εμμανουήλ Κοντάκη και τον σύμβουλο της Κοινότητας Πενταλόφου Χρήστο Αλ.  Κουκουρούζη, πρότεινε  το όνομα “Αγιος Αθανάσιος ο εν τω Άθω” (ο Αθωνίτης) στο υπό ανέγερση παρεκκλήσιο, κάνοντας δεκτό το αίτημα των κτητόρων που ζήτησαν το παρεκκλήσιο να γιορτάζει το καλοκαίρι (ο Άγιος Αθανάσιος εορτάζει την 5η Ιουλίου). Στη συνάντηση αυτή ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης όρισε και τη Δευτέρα 21 Ιουνίου 1993 ως ημέρα του Θεμέλιου λίθου.

 

Παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη 1994-1995

Παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη (φωτογραφία Ατέσης Γεώργιος 2022)

 

Στις 19/6/1993 ο Δούμπαλας Δημήτριος και ο Μασώνης Πέτρος, μας βοήθησαν φτιάχνοντας με τον εκσκαφέα, όλη την ημέρα, τον δρόμο που οδηγεί στο Εκκλησάκι. Στις 20/6/1993 έγινε το τελευταίο καλούπωμα στα θεμέλια (διαστάσεις 8Χ5,30 και 2 μέτρα ο τρούλος), κλαδεύτηκαν και τα δέντρα γύρω από το εκκλησάκι.

Τη Δευτέρα 21 Ιουνίου 1993, παρουσία του Σεβασμιοτάτου μητροπολίτη Νεαπολεως και Σταυρουπόλεως κ.κ. Διονύσιου, του Πρωτοσύγκελου κ. Βαρνάβα, του εφημέριου της ενορίας Πενταλόφου πατέρα Εμμανουήλ Κοντάκη, πλήθους άλλων Ιερέων, των κτητόρων του Ιερού παρεκκλησίου, του Πρόεδρου κ. Γεωργίου Τσολάκη και των κοινοτικών συμβούλων Πενταλόφου και πλήθους κόσμου από τον Πεντάλοφο και τις γύρω περιοχές, τελέστηκε η λειτουργία για τον θεμέλιο λίθο.

Παρασκευή 3/7/1993 το απόγευμα “ρίξαμε” γκρο-μπετόν με τις βαρέλες του Ν. Σαρμή.

10/7/1993 “έπεσαν” οι κολόνες στη πρόσοψη.

11/7/1993 ημέρα Κυριακή ανεβήκαμε στο βουνό και καλουπώσαμε τις υπόλοιπες τέσσερις κολώνες.

12/7/1993 ημέρα Δευτέρα “ρίξαμε” τσιμέντο στις 4 τελευταίες κολόνες.

19/7/1993, παραμονή του Προφήτη Ηλία, το πρωί είχαμε ραντεβού στον Λαγκαδά με τον κ. Γ. Ρόκκο, γαμπρό του ιδιοκτήτη της κεραμοποιίας «Κατσάνη». Το απόγευμα στις 15:30 μεταφέραμε τα 1.800 τούβλα θερμομπλόκ (δωρεά) για το κτίσιμο, στο εκκλησάκι.

20/7/1993 του προφήτη Ηλία άρχισε το κτίσιμο του Αγ. Αθανάσιου.

23/7/1993 τελειώσαμε το κτίσιμο του κτιρίου και του μισού τρούλου περίπου. Την ημέρα αυτή έπιασε φωτιά στο δρόμο της Π.Ε.Ο. Θεσσαλονίκης - Κιλκίς στο ύψος του χωριού Μεσαίο, και λόγω του δυνατού ανέμου που φυσούσε την ημέρα εκείνη,  κατέκαψε τα πάντα στο πέρασμά της, έφτασε πολύ σύντομα στο εκκλησάκι από τη βορειοδυτική πλευρά, στο σημείο ψηλά όπου βρίσκεται το ξύλινο κιόσκι. Δώσαμε μάχη για την κατάσβεσή της μέχρι τα μεσάνυχτα. Η φωτιά ως εκ θαύματος, παρ’ όλο τον δυνατό άνεμο που φυσούσε, έφτασε ψηλά στο κιόσκι και από εκεί πέρασε το εκκλησάκι (χωρίς να καεί ούτε ένα δέντρο μέσα στα όρια των περίπου 5 στρεμμάτων) αλλά δυστυχώς  έκαψε το πανέμορφο δάσος από την ανατολική πλευρά του δρόμου, το οποίο  είχαμε εξερευνήσει λίγες μέρες πιο πριν. Η επόμενη μέρα στη γύρω περιοχή θύμισε σεληνιακό τοπίο.

Σάββατο 24/7/ 1993 τελειώσαμε το καλούπωμα και ρίξαμε τα ζωνάρια.

Μετά από ξεκούραση ενός μήνα περίπου, λόγω καλοκαιριού, στις 4 Σεπτεμβρίου 1993 ξεκινήσαμε το τελείωμα του ναού.

Το παρεκκλήσιο ολοκληρώθηκε - κτίστηκε το 1993. Σε αυτό βοήθησαν και πολλοί κάτοικοι του χωριού αλλά και αρκετοί ξένοι, προσφέροντας είτε με την συνεισφορά τους σε υλικά απαραίτητα για την αποπεράτωσή του, είτε με την προσωπική τους εργασία. Σε όλα τα ανωτέρω είχαμε την σημαντική για εμάς στήριξη και πνευματική βοήθεια του τότε Πρωτοσύγκελου και νυν Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ.κ. Βαρνάβα.

 

 

Άγιος Αθανάσιος ο εν τω Άθω (ο Αθωνίτης)

Αποσπάσματα από  το βιβλίο του Γεωργίου Στ. Γκόντη :  ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΣ (ΓΡΑΔΕΜΠΟΡΙ- ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ) Τόπος με ιστορία αιώνων