Η ΕΕ χτίζει «Παγκόσμια Πύλη» για να κλείσει τον κινεζικό «δρόμο του μεταξιού»

Νότης Μαριάς,  Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ – Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, πρώην Ευρωβουλευτής

 

Με κοινή δήλωσή τους την Τετάρτη 1 Δεκεμβρίου 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας ανακοίνωσαν την απάντηση της ΕΕ στον κινεζικό δρόμο του μεταξιού. Πρόκειται για την πρωτοβουλία «Παγκόσμια Πύλη» που στόχο έχει να κινητοποιήσει έως και 300 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις την περίοδο 2021-2027 στους τομείς «της ψηφιακής τεχνολογίας, της ενέργειας και των μεταφορών και την ενίσχυση των συστημάτων υγείας, εκπαίδευσης και έρευνας σε ολόκληρο τον κόσμο» (ec.europa.eu 1/12/2021). Και όλα αυτά «προκειμένου να στηρίξει τη διαρκή ανάκαμψη σε παγκόσμιο επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των εταίρων» της «και τα συμφέροντα της ίδιας της ΕΕ».

Σύμφωνα με τη Ευρωπαϊκή Επιτροπή «οι χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος αντιμετωπίζουν σημαντικό έλλειμμα χρηματοδότησης υποδομών — η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι το έλλειμμα αυτό υπερβαίνει τα 2,7 τρισ. δολάρια ΗΠΑ το 2019» ενώ «σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της G20, το έλλειμμα επενδύσεων στις παγκόσμιες υποδομές θα φτάσει τα 13 τρισ. ευρώ έως το 2040» Προκειμένου λοιπόν να καλυφθεί το εν λόγω επενδυτικό κενό σε υποδομές απαιτούνται επενδύσεις ύψους 1,3 τρισ. ευρώ ετησίως καθώς μόνο έτσι εκτιμάται ότι θα μπορέσει να επιτευχθεί ο στόχος της βιώσιμης ανάπτυξης.

Η «Παγκόσμια Πύλη» (Global Gateway) διασυνδέεται με άλλες πρωτοβουλίες της ΕΕ που έχουν αναληφθεί σε παγκόσμιο επίπεδο όπως είναι  τα επενδυτικά σχέδια για τα Δυτικά Βαλκάνια, την Ανατολική Εταιρική Σχέση και τη Νότια Γειτονία αλλά και η στρατηγική του 2018 για τη συνδεσιμότητα ΕΕ-Ασίας, καθώς και οι εταιρικές σχέσεις της ΕΕ με την Ιαπωνία και την Ινδία.

Βέβαια η «Παγκόσμια Πύλη» της ΕΕ στοχεύει επίσης και άλλες περιοχές του πλανήτη με ιδιαίτερη έμφαση  στην Αφρική, στην Κεντρική Ασία και στην Λατινική Αμερική.

Παρά τις γενικόλογες δηλώσεις της ηγεσίας της ΕΕ για παγκόσμια ανάπτυξη και συνεργασία είναι ηλίου φαεινότερο ότι στόχος της «Παγκόσμιας Πύλης» είναι η ανάσχεση της κινεζικής επέκτασης η οποία προχωρά με εξαιρετικά γοργούς ρυθμούς λόγω του σύγχρονου κινεζικού δρόμου του μεταξιού που δρομολογήθηκε προ οκταετίας με την  κινεζική πρωτοβουλία «Μια Ζώνη-Ένας Δρόμος» (BRI).

Μάλιστα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Μια Ζώνη-Ένας Δρόμος» από το 2013 μέχρι σήμερα η Κίνα έχει προχωρήσει σε άμεσες επενδύσεις ύψους  136 δισεκατομμυρίων δολαρίων ενώ περίπου 140 χώρες συμπεριλαμβανομένης και της Ιταλίας καθώς και 31 διεθνείς οργανισμοί έχουν υπογράψει συμφωνίες συνεργασίας με την Κίνα (www.globaltimes.cn  21/6/2021).

Όμως τόσο η Πρόεδρος της Κομισιόν όσο και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ στην παρουσίαση της «Παγκόσμιας Πύλης» δεν αναφέρθηκαν ρητά στην Κίνα. Πλην όμως «ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον» καθώς από το σχετικό έγγραφο της  Ευρωπαϊκής Επιτροπής  «Ερωτήσεις και Απαντήσεις για την Παγκόσμια Πύλη» προκύπτει σαφώς ότι η «Παγκόσμια Πύλη» της ΕΕ εντάσσεται πλήρως στην  πρωτοβουλία των ΗΠΑ Build Back Better World (Β3W) που ως γνωστόν έχει ως στόχο να περιορίσει την οικονομική επιρροή της Κίνας στη διεθνή σκηνή (www.whitehouse.gov 12/6/2021). Ειδικότερα το εν λόγω έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισημαίνει επί λέξει με νόημα: «Πρωτοβουλίες όπως η Build Back Better World και η Παγκόσμια Πύλη θα αλληλοενισχύονται» (ec.europa.eu/commission 1/12/2021).

Άλλωστε το γεγονός ότι η αμερικανική πρωτοβουλία Build Back Better World στόχο έχει να κλείσει τον κινεζικό δρόμο ήδη επισημαίνεται από την ίδια την Φωνή της Αμερικής (Voice of America)  (www.voanews.com 4/11/2021). Επιπλέον κοινό μυστικό αποτελεί πλέον και το γεγονός ότι η «Παγκόσμια Πύλη» της ΕΕ αποτελεί την ευρωπαϊκή απάντηση στην κινεζική πρωτοβουλία «Μια Ζώνη-Ένας Δρόμος» όπως επισημαίνεται από κορυφαία ΜΜΕ (www.edition.cnn.com 1/12/2021 & www.dw.com 1/12/2021).

Μάλιστα δυτικά MME αναφέρουν ότι η Κίνα με την πολιτική της έχει οδηγήσει σε υπερχρέωση των χωρών που εντάχθηκαν στην πρωτοβουλία BRI κάνοντας λόγο για κινεζική «παγίδα χρέους» (www.bloomberg.com 30/11/2021). Έτσι τα διάφορα παπαγαλάκια επισημαίνουν ότι στόχος πλέον της πρωτοβουλίας της ΕΕ  «Παγκόσμια Πύλη» είναι να βγάλει τα κράτη αυτά από την κινεζική «παγίδα χρέους» στην οποία  έχουν πέσει. Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο παραπάνω έγγραφό της επισημαίνει ότι «η Παγκόσμια Πύλη υιοθετεί μια δεοντολογική προσέγγιση, ώστε τα έργα υποδομών να μην δημιουργούν μη βιώσιμο χρέος».

Και όλα αυτά βέβαια την ώρα που ο ίδιος ο Ευρωπαϊκός Νότος είναι εγκλωβισμένος στην «παγίδα χρέους» του EFSF και του ESM, με τη Γερμανία να αρνείται κάθε σκέψη για αναδιάρθρωση του χρέους Ελλάδας, Ιταλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας σε EFSF και ESM.

Από την άλλη πλευρά το Πεκίνο απορρίπτει τις κατηγορίες περί κινεζικής «παγίδας χρέους» προβάλλοντας ως παράδειγμα την περίπτωση του Τουρκμενιστάν που στις 11/6/2021 εξόφλησε πλήρως τα δάνεια που του παρείχε η Κίνα ύψους 8,1 δισ. δολαρίων για έργα BRI εκεί (www.globaltimes.cn/ 21/6/2021).

Επιπλέον ασκώντας σφοδρή κριτική στην αντικινεζική, όπως την χαρακτηρίζει πρωτοβουλία Β3W του Τζο Μπάιντεν, επισημαίνει ότι «τα έργα υποδομής B3W των ΗΠΑ είναι οικονομικά ανέφικτα» και ως εκ τούτου «σύμφωνα με ειδικούς είναι βέβαιο ότι θα αποτύχουν» (www.globaltimes.cn 9/11/2021). 

Κλιμακώνοντας μάλιστα την κριτική του κατά των Βρυξελλών το Πεκίνο επισημαίνει πως η «Παγκόσμια Πύλη» της ΕΕ που δεν είναι τίποτε άλλο παρά «μια ακόμη ακάλυπτη επιταγή της Δύσης» (www.globaltimes.cn 1/12/2021). 

Η νέα κόντρα λοιπόν της ΕΕ με την Κίνα καλά κρατεί.